Smog część 2 - główne źródła zanieczyszczeń na terenach mieszkalnych
- Szczegóły
- Kategoria: Edukacja Ekologiczna
- Opublikowano: środa, 14, kwiecień 2021 15:44
- Referat ds. Środowiska i Klimatu
Pojawienie się niebezpiecznych dla życia i zdrowia ludzkiego zanieczyszczeń lotnych w powietrzu na terenie mieszkalnym może mieć następujące źródła:
1. Transport samochodowy
Szacuje się, że w Polsce transport samochodowy odpowiada za 30 do 70% smogu, w zależności od charakterystyki lokalnej i nasilenia ruchu samochodowego w danej miejscowości. W Polsce problem smogowy z tym związany jest potęgowany przez dużą, corocznie rosnąca liczba pojazdów na mieszkańców w liczbie 580 pojazdów na 1000 mieszkańców, która dwukrotnie przekracza wskaźniki tak wysoko rozwiniętych państw zachodnich jak Niemcy, lub Austria (ok. 300 pojazdów na 1000 mieszkańców). Problem pogarsza wysoki odsetek samochodów starszych - Polska ma jeden z najwyższych odsetków samochodów liczących powyżej 10 lat, około 73%, w Unii Europejskiej. Prawdopodobnie największy udział w wytwarzaniu smogu pochodzenia motoryzacyjnego mają jednak auta o wieku przekraczającym 20 lat, co stanowi aż 35% wszystkich aut w Polsce.
Celem ograniczenia emisji z transportu samochodowego udoskonala się system badań pojazdów podczas ich dopuszczania do ruchu oraz wspomaga się stopniowe wycofywanie z obiegu pojazdów z przestarzałymi instalacjami.
2. Spalanie śmieci w piecach domowych
Statystycznie, każdy z nas produkuje około 300 kg odpadów rocznie. W połączeniu z rosnącymi cenami wywozu śmieci, doprowadza to do sytuacji, w których wiele osób rozważa pozbycie się śmieci poza obowiązującym systemem zbiórki odpadów – poprzez spalenie w kotłowni. Tymczasem, spalanie w domowych warunkach tworzyw sztucznych, kolorowej makulatury i tym podobnych materiałów, nie tylko nie prowadzi do uzyskania znaczących ilości ciepła, ale również doprowadza do wytworzenia silnie toksycznych i kancerogennych substancji, takich jak np. dioksyny.
Oprócz oczywistych zagrożeń płynących z produkcji niezwykle niebezpiecznych substancji lotnych, stwarza się również ryzyko uszkodzenia lub zablokowania komina i doprowadzenia do cofania się spalin do wnętrza budynku, z czego już tylko krok do zatrucia domowników spalinami lub czadem.
Na terenie Polski funkcjonuje absolutny zakaz spalania śmieci w kotłowniach domowych, pod karą mandatu w wysokości do 500zł lub grzywny do 5 tys. zł.
3. Przestarzałe kotły cieplne
Ze względu na brak ogólnopolskiej inwentaryzacji indywidualnych źródeł ciepła, trudno jest ocenić, ile pozostało w kraju do wymiany przestarzałych, nisko wydajnych kotłów grzewczych. Ze względu na ich wykonanie w technologiach, od których się odeszło kilkanaście lat temu, nie jest możliwa ich adaptacja lub przebudowa. Jedyną metodą na zwalczanie powodowanego przez nie problemu jest ich wycofanie z użytkowania i sukcesywna wymiana na kotły nowoczesne.
Nie tylko sama technologia budowy starszych kotłów wpływa na ich wydajność i wytwarzanie spalin – wpływ ma również metoda palenia.
Najbardziej powszechną metodą spalania paliw stałych, stosowaną dotychczas we większości pieców domowego użytku, jest metoda spalania ,,od dołu”, w której rozpoczyna się rozpalanie w dolnej części załadowanej do pieca porcji paliwa, dodając kolejne porcje poprzez ich dosypywanie z góry. Jest to metoda wygodna dla użytkownika, umożliwiająca uzyskanie stabilnej produkcji ciepła przez kilka godzin oraz nie wymagająca ciągłej kontroli procesu spalania. Dla doświadczonego użytkownika kotła domowego, łatwe jest ocenienie, jaka porcja paliwa jest konieczna dla zapewnienia ciepła w domu przez cały dzień.
Metoda ta, mając swoje plusy w kwestii łatwości użytkowania, ma dwie bardzo poważne wady – doprowadza do marnowania między 30% a nawet 70% wartości energetycznej paliwa oraz powoduje powstawanie zwiększonej ilości niebezpiecznych substancji w dymie spalinowym.
W trakcie palenia metodą ,,od dołu”, żar nagrzewa całą porcję paliwa znajdującą się nad nim. Pod wpływem ciepła, z paliwa uwalniają się lotne frakcje smoły, a ponieważ nie mają one kontaktu bezpośredniego z płomieniem, nie mogą zostać spalone i ulatniają się przewodem kominowym. Tym samym, lotne frakcje smoły o wartości energetycznej zbliżonej do ropy naftowej, stanowiące aż do 30% masy węgla kamiennego i aż do 70% masy drewna, nie są w ogóle przetwarzane na ciepło.
Prawidłową metodą palenia w piecu, tzw. metodę palenia „od góry” z uwzględnieniem dokładania paliwa metodą tzw. kroczącą, często można zaadaptować nawet w przestarzałych piecach, wymaga to jednak analizy modelu pieca i potwierdzenia tego faktu u specjalisty od domowych źródeł ciepła.
